Limited Şirketlerde Şirket Ortaklarının Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı

Limited şirketler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) 573-644üncü maddeleri arasında düzenlenmiştir. Limited şirketlerde şirket ortaklarının bilgi alma ve inceleme hakkı TTK madde 614’de düzenlenmiş olup bu kapsamda, şirket ortakları ortaklıktan doğan haklarını etkili bir biçimde kullanabilecek, şirketin iş ve işlemleri hakkında gerekli bilgiyi edinecek ve gerektiğinde inceleme yapabilecektir.

Bilgi alma ve inceleme hakkı, ortaklar tarafından pay sayısı ve oy hakkına ilişkin kısıtlamalar dikkate alınmadan, her bir ortak tarafından kullanılabilecek bir hak olarak TTK madde 614/1’de düzenlenmiştir. Bu hakkın kullanımında herhangi bir sebep gösterilmesi zorunlu olmadığı gibi, zaman açısından da herhangi bir kısıtlama söz konusu değildir. Bu hakkın kullanılmasındaki talepte herhangi bir şekil şartı öngörülmüş değildir. Kısacası limited şirketlerde her ortak zaman, şekil veya sebep şartı olmadan her zaman bilgi alma ve inceleme hakkını kullanabilecektir.

Bu hakkın kullanılmasına ilişkin talebin reddedilmesi durumunda izlenecek yol ise TTK madde 614/2’de düzenlenmiştir. Bu maddeye göre ortağın elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi gerekli ölçüde engelleyecektir. Bu engele karşı ise ortak, limited şirket genel kuruluna başvuru yapabilecek olup bu başvuruya istinaden genel kurulun bir karar vermesi gereklidir.  Yapılacak bu başvuru için de herhangi bir şekil şartı öngörülmemiş olup uygulamada ispat açısından yazılı olarak yapılması tavsiye edilmektedir.

Son olarak genel kurulun, bilgi alınmasını veya inceleme yapılmasını haksız olarak engellemesi durumunda, TTK madde 614/3’e göre, limited şirket ortağı yetkili Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvurabilecek ve mahkemeden bu konu hakkında karar vermesini talep edebilecektir. Dava yolu için herhangi bir süre sınırlaması kanun koyucu tarafından koyulmamış olmakta birlikte, mahkemenin bu kararı kesin olup, istinaf veya temyiz kanun yolu açık değildir.

Sonuç

Bilgi alma ve inceleme hakkı, limited şirketlerde şirketin faaliyet, iş ve işleyişinin denetlenmesi ve düzenlenmesi adına ortaklar için önemli haklardan biridir.  Ortaklar bu haklarını herhangi bir şekle, süreye veya sebebe bağlı olmadan kullanabilecekleri gibi, bu hakkın kullanılması engellenirse de mahkeme yoluna başvurabilecekleri TTK madde 614’te düzenlenmiştir.