7253 Sayılı Kanun Kapsamında Internet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi

7253 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”)” 29.07.2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek yasalaşmıştır. 

İlgili Kanun ile sosyal medya platformlarında yapılan yayınların düzenlenmesi ve internet aracılığı ile işlenen suçlarla mücadele edilmesi amaçlanmaktadır.

Sosyal Ağ Sağlayıcılarına Temsilci Bulundurma Zorunluluğu Getirilmiştir 

Kanun uyarınca, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a (“5651 sayılı Kanun”) “sosyal ağ sağlayıcı” kavramı getirilmiş, mevcut birkaç kavram ise değiştirilmiştir. Bu doğrultuda, kullanıcıların internet ortamında sosyal etkileşim amacıyla metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, sosyal ağ sağlayıcı olarak tanımlanmıştır. Ayrıca 5651 sayılı Kanun’da anılan “sorumlu kişi” ibaresi “içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları” şeklinde; “erişim sağlayıcısı” ibaresi ise “ilgili içerik, yer ve erişim sağlayıcısı” olarak değiştirilmiştir.

Bununla birlikte, Kanun’un 6. maddesi ile 5651 sayılı Kanun kapsamında ek madde 4 düzenlenmiştir ve bu madde 01.10.2020 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ek madde 4’ün 1. fıkrası hükmüne göre; Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“Kurum”), Erişim Sağlayıcıları Birliği (“Birlik”), adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi, kişiler tarafından bu Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve bu Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirleyecektir.  

Sosyal ağ sağlayıcı, yetkili kişinin iletişim bilgilerini kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yayınlayacaktır. Ayrıca, sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Kurum’a bildirmekle de yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması hâlinde Türk vatandaşı olması zorunludur. 

Ek madde 4’ün 2. Fıkrasında ise; temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, Kurum tarafından bildirimde bulunulacağı düzenlenmiştir. Anılan hükme göre; bildirimden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya on milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir. Bunun yanında, idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün halen yerine getirilmemiş olması hâlinde ise ilk cezaya ek olarak otuz milyon Türk Lirası idari para cezası verilecektir.   

İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğ edilmiş olmasına rağmen tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yine yerine getirilmemiş olduğu tespit edilirse; ilgili sosyal ağ sağlayıcısına Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin yeni reklam vermesi yasaklanacaktır. Bu durumda ihlali gerçekleştiren sosyal ağ sağlayıcısı yeni sözleşme ve buna ilişkin para transferi yapamayacaktır.  

Bütün bunlara karşılık, reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren üç ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için Sulh Ceza Mahkemesi’ne başvurabilecektir. Mahkemenin başvuruyu kabul etmesinin akabinde otuz gün içerisinde söz konusu yükümlülük halen yerine getirilmediği takdirde, bu kez sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için Sulh Ceza Mahkemesi’ne başvurabilecektir.  

Ek madde 4’ün düzenlediği bir başka hüküm (3.fıkra) gereği; sosyal ağ sağlayıcısı, kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği durumlarda kişiler tarafından yapılacak başvuruları 48 saat içerisinde olumlu ya da olumsuz olarak cevaplandırması gerekecektir. Olumsuz cevaplar gerekçeli olarak verilmesi zorunludur. 

Başvurulara ilişkin cevabın olumsuz olması durumunda, sosyal ağ sağlayıcının gerekçe göstermemesi beş milyon Türk Lirası idari para cezası yaptırımına bağlanmıştır.  

Sosyal Ağ Sağlayıcının, Başvurulara İlişkin İstatistiksel Ve Kategorik Bilgileri İçeren Raporları 6 Aylık Dönemlerle Kurum’a Bildirmesi Gerekmektedir 

Ek madde 4’ün 4. fıkrası hükmü kapsamında, sosyal ağ sağlayıcının Kurum’a 6 ayda bir rapor vermesi beklenmektedir. Bu durumda, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları altı aylık dönemlerle Kurum’a bildirecektir. Bu rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayınlanacaktır. 

Buna ek olarak, Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıdan, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alması beklenmektedir.

Ağ sağlayıcının adli ve idari merci kararları ile kullanıcıların taleplerini hangi oranda ve ne kadar sürede yerine getirdiklerinin tespiti için istatiksel ve kategorik bilgileri içeren raporları Türkçe olarak sunmaları gerekecektir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda ise on milyon Türk Lirası para cezası verilecektir.  

Erişim Engellemesi Yerine İçeriğin Çıkarılması Sağlanacaktır 

Kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği durumlarda, kişi sosyal ağ sağlayıcıya başvurabilecektir. Bu durumda artık erişimin engellenmesi kararı yerine mümkün olduğu takdirde içeriğin çıkarılması kararı verilebilecektir.  

Bu karar ile, söz konusu içeriğin kaldırılmasına rağmen arama motorlarında listelenmemesi ve başvurucu bilgileri ile ihlale konu içeriğin ilişkilendirilmemesi için sosyal ağ sağlayıcı tarafından arama motorlarına bildirim yapılmasına da hükmedilebilecektir. Bu kapsamda Kanun hükmü uyarınca; sosyal ağ sağlayıcılarına içerik şikâyetleri konusunda 24 saat veya en geç 48 saat içinde cevap verme zorunluluğu getirilecek, aksi durumlarda para cezası uygulanacaktır.

Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezaları, ihlali gerçekleştiren muhatabın yurt dışında bulunması hâlinde Kurum tarafından doğrudan muhataba 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 3. maddesinin 3. fıkrasındaki usulle bildirilebilecektir. Bu doğrultuda,  ilgili faaliyetlerini yurt içinden ya da yurt dışından yürütenlere, internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçları ile bildirim yapılabilecek olup; bu bildirim 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yapılan tebligat hükmündedir. Bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılır.

Bununla birlikte, Kanun ile getirilen yeniliklerden bir diğeri de “erişimin engellenmesi” ibarelerinin “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” olarak değiştirilmesidir. Yapılan düzenlemeler çerçevesinde sosyal ağ sağlayıcılar, "içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi" ile "özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi" başvurusuna 48 saat içinde cevap verilmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek için 3 ay içinde gerekli çalışmaları tamamlayacaktır. Sosyal ağ sağlayıcılar ayrıca "içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi" ile "özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi" başvurusu uyarınca hazırlayacakları ilk raporlarını, 2021 yılının Haziran ayında Kurum’a bildirecek ve internet sitelerinde yayınlayacaktır.

Sonuç

İlgili Kanun ile başlıca; kişilik hakları ve özel hayatlarının gizliliği ihlal edilen internet kullanıcılarının kişisel başvurularının aktif bir şekilde sonuçlanması, yasa dışı her türlü fiile ilişkin kamu kurumlarının bildirimlerinde ve kolluk hizmetlerinde yaşanan zorlukların aşılması için sosyal ağ sağlayıcılarıyla doğrudan bir iletişim kurulması ve suç oluşturan içeriğin çıkarılması veya bu mümkün değilse içeriğe erişimin engellenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, yukarıda detaylı olarak açıklandığı üzere, çeşitli maddelerin ihlali halinde yüksek tutarlarda yaptırımlar öngörülmüştür. Ayrıca, sosyal ağ sağlayıcılarının kendilerine yapılacak başvuruları 48 saat içerisinde hızlı bir şekilde cevaplaması ve bütün bu faaliyetleri ile ilgili istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren raporları altı aylık dönemlerle hazırlama, bildirme ve yayınlama yükümlüğü getirilmiştir.

Kanun’un tam metnine ulaşmak için lütfen aşağıdaki linke tıklayınız.

https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k7253.html